Hannover attent

Hannover nachdenklich - Hannover biedt veel plaatsen met een levendige herinnering aan de bewogen geschiedenis. Hier vind je onderwerpen om over na te denken, die de stad Hannover van vroeger tot nu. Boeiende artikelen en foto's om te lezen en te bezoeken.

Hannah Arendt

Hannah Arendt werd geboren op 14 oktober 1906 in Hannover-Linden. Na haar schooltijd in Königsberg studeerde ze filosofie in Marburg, Freiburg en Heidelberg, vooral bij Martin Heidegger en Karl Jaspers, evenals theologie en klassieke filologie. In 1928 promoveerde ze bij Jaspers op een proefschrift over het begrip liefde bij Augustinus. In 1929 trouwde ze met Günther Stern (Günther Anders), van wie ze in 1937 scheidde.

In 1933 werd Arendt gearresteerd wegens illegale activiteiten voor de "Zionistische Verein für Deutschland" in Berlijn, maar werd na een korte gevangenisstraf vrijgelaten. Daarna vluchtte ze via Praag naar Parijs, het eerste station van haar ballingschap. In Parijs voltooide ze haar boek over Rahel Varnhagen. Arendt werkte onder andere voor de "Youth Aliyah" om Joodse kinderen te redden. In 1941 slaagde ze erin te ontsnappen naar de VS met Heinrich Blücher, haar tweede man.

Arendt werd Amerikaans staatsburger in 1951. Ze werkte als journaliste en nam lesgevende posities in, werd bekend als columniste voor het Duits-joodse weekblad "Aufbau", werkte als redacteur voor Schocken Verlag en als directeur van de "Commissie voor de Europese Joodse Culturele Wederopbouw". In 1949/50 reisde Arendt door Europa. Ze werd herenigd met Jaspers, met wie ze altijd gecorrespondeerd had. Ook ontmoette ze Heidegger voor het eerst na de oorlog, met wie ze na 1933 het contact had verbroken vanwege zijn steun aan de nationaalsocialisten.

Naast talrijke andere onderscheidingen ontving ze de "Lessing Prijs" van de Vrije en Hanzestad Hamburg in 1959, de "Sigmund Freud Prijs" voor wetenschappelijk proza van de Duitse Academie voor Taal en Poëzie in 1967 en de "Sonning Prijs" voor bijdragen aan de Europese cultuur toegekend door de Deense regering in 1975.

De hoofdstad van de deelstaat Hannover herdenkt de grote dochter van de stad op vele manieren: er is een gedenkplaat op het geboortehuis in Hannover-Linden en de Hannah Arendt-kamer in de stadsbibliotheek met tentoonstellingen uit haar persoonlijke bezittingen. Een school en een pad in de buurt van het stadhuis en het parlement zijn naar haar vernoemd - en sinds 2015 herdenkt het prestigieuze plein voor het parlement de politieke theoreticus en filosoof. De Hannah Arendt Studiebeurs wordt jaarlijks uitgereikt en de hoofdstad van de deelstaat organiseert elk jaar de Hannah Arendt Dagen in samenwerking met de Leibniz Universität Hannover en de Volkswagen Foundation.

www.hannah-arendt-hannover.de

Hiroshima Herdenkingsbos

Op 6 augustus 1945 werd bijna de hele stad Hiroshima vernietigd door een atoombom; drie dagen later viel er nog een atoombom op Nagasaki. De deelstaathoofdstad Hannover heeft al meer dan 30 jaar een stedenband met Hiroshima en herdenkt regelmatig de vernietiging van de Japanse stad en het daarmee gepaard gaande gevaar van kernwapens.

De "Hiroshima Memorial Grove": 110 kersenbomen in de Hiroshima Memorial Grove herdenken de 110.000 directe slachtoffers van het atoombombombardement op 6 augustus 1945 op de tweelingstad Hiroshima in Hannover. In 1992 werd er een gedenksteen geplaatst in de vorm van een granieten plaat die rechtstreeks van de plaats van de ontploffing werd gehaald.

Het idee om een herdenkingsbos aan te leggen ontstond in de vredesbeweging. Het artseninitiatief "Artsen waarschuwen tegen kernoorlog" en de "Hiroshima Alliantie" lanceerden een oproep voor donaties. Het project werd vervolgens gerealiseerd met de hulp van de stad Hannover. De Hiroshima Memorial Grove is van bijzonder belang op "Hiroshima Day", die elk jaar op 6 augustus in Hannover plaatsvindt. Op deze dag worden hier activiteiten en evenementen georganiseerd.

Janusz-Korczak-Allee | 30173 Hannover

Villa Seligmann

De Villa Seligmann is een uniek juweel in het culturele landschap van Hannover. Het biedt concertevenementen van hoog kaliber en brengt de schoonheid en rijkdom van de grote schat van de Duits-Joodse cultuur op een onvergelijkbare manier over. Aan het begin van de 20e eeuw liet Siegmund Seligmann een prestigieuze villa bouwen in de Hohenzollernstraße in Hannover, omgeven door grote tuinen. Hij koos Hermann Schaedtler als architect. Als een van de weinige Hannoverse getuigenissen van de Joodse bourgeoisie van voor de Shoah is de villa met zijn hal en vele kamers de ideale locatie voor een huis voor documentatie, onderzoek en communicatie over Joodse muziek. Het biedt ruimte voor een archief, bibliotheek en fonotheek, voor instrumenten en concerten, voor tentoonstellingen, lezingenreeksen en onderwijsevenementen.

Hohenzollernstraße 39 | 30161Hanover
www.villa-seligmann.de

Stadsmodellen Hannover

In de grote hal van het nieuwe stadhuis laten stadsmaquettes de ontwikkeling van Hannover zien. Deze modellen laten zowel Hannover zien: boven in 1939 als een bloeiende metropool en onder na de Tweede Wereldoorlog in 1945. Het is moeilijk te bevatten welk een beeld van verschrikking de bombardementen achterlieten in Hannover en hoe ze het stadsbeeld voor altijd veranderden: De eerste luchtaanvallen vonden plaats in Hannover in mei 1940 en verdere bombardementen vernietigden productiefaciliteiten, woongebouwen en architecturale monumenten (bijv. Conti, Leinschloss, Marktkirche, Operagebouw, paleis Herrenhausen). Na 88 luchtaanvallen werden meer dan 50% van de gebouwen in Hannover vernietigd, en meer dan 90% in het stadscentrum.

Na de Tweede Wereldoorlog werd Hannover een Britse bezettingszone en begon de nauwgezette wederopbouw. De gebombardeerde Aegidienkirche blijft bestaan als een gedenkteken voor de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog.

Trammplatz 2 | 30159 Hannover

Gedenkteken Ahlem

Herinneren, informeren, onderwijzen: Documentatie en tentoonstelling over de geschiedenis van de voormalige Israëlitische Tuinbouwschool in Ahlem. Deze centrale leer- en herinneringsplaats vertelt over Joodse cultuur en hoop, maar ook over misdaad en uitroeiing: vanaf 1893 werden Joodse jongens en meisjes opgeleid in tuinbouw en ambachten aan de Heisterbergallee. In 1941 kwamen de nazi's en misbruikten de locatie als verzamelplaats voor deportaties. Vanaf 1943 maakten martelingen - en later moorden - deel uit van het dagelijks leven in de "vervangende gevangenis van de politie" voor dwangarbeiders, politieke gevangenen, Sinti en Roma tot aan de bevrijding. Het nieuwe monument maakt beide hoofdstukken van de geschiedenis zichtbaar en is in deze vorm uniek in Duitsland.

Heisterbergallee 10 | 30453 Hannover
www.gedenkstaette-ahlem.de

Holocaustmonument Opernplatz

Het monument herdenkt de 1.930 burgers van Hannover die tussen 1933 en 1945 als "Joden" raciaal werden vervolgd en vermoord door de nationaal-socialisten. Sinds oktober 1994 herdenkt het monument op de Opernplatz in het stadscentrum de joodse slachtoffers van het nationaal-socialisme uit Hannover. Het werd opgericht op initiatief van de vereniging "Memoriam". De kunstenaar Michelangelo Pistoletto ontwierp het in 1993 als een inlooppiramide. In plaats van een torenspits heeft het een doorgang waarin twee mensen tegenover elkaar kunnen zitten. Op 25 oktober 2013 werd direct bij het gedenkteken een extra informatiebord onthuld. Dit bevat een historisch overzicht, historische achtergrondinformatie over het Joodse leven in Hannover, antisemitisme en vervolging, uitleg over het ontstaan van het gedenkteken en informatie over enkele namen op de gedenkpiramide.

Opernplatz | 30159 Hannover

De Aegidienkirche

De Aegidienkirche, eigenlijk gewoon een kerkhof, is een van de grote middeleeuwse gebedshuizen van Hannover. Waarschijnlijk stond hier al in de 10e eeuw een kleine kapel, die in de 12e eeuw werd vervangen door een romaanse basiliek. Een deel van de westelijke muur is nog bewaard gebleven. De bouw van de gotische hallenkerk begon in 1347. De Reformatie in Hannover begon vanuit deze kerk. De kerktoren werd tussen 1703 en 1717 herbouwd. Tussen 1826 en 1829 bracht Georg Laves verschillende veranderingen aan in het interieur van de kerk.

In 1943 werd het verwoest door een hagelbui van bommen tot aan de buitenmuren en de barokke toren bleef over. De ruïnes zijn nu een gedenkteken voor de slachtoffers van oorlog en geweld. De klokken luiden vier keer per dag. De Hannoveraanse beeldhouwer Professor Kurt Lehmann maakte de sculptuur "Nederigheid" in het interieur. De vredesklok dateert uit 1985 en is een geschenk van de zusterstad Hiroshima. Vanuit de gerenoveerde toren klinkt dagelijks een carillon - om 9.05 uur, 12.05 uur, 15.05 uur en 18.05 uur.

Aegidienkirchhof | 30159 Hannover

De struikelblokken

"Iemand wordt pas vergeten als zijn naam vergeten is." - Met deze gedachte uit de Talmoed stelt Gunter Demnigs Struikelsteenproject een voorbeeld tegen het vergeten. Ook in Hannover herdenken de kleine koperen gedenkplaten de slachtoffers van het nationaalsocialisme.

Stolpersteine zijn kleine gedenkplaten die in het trottoir zijn ingebed - direct voor de laatste vrij gekozen huizen van mensen die tijdens het nazi-tijdperk werden vervolgd, gedeporteerd of vermoord. Op elke plaquette staan de naam, het geboortejaar en het lot van de persoon. De handgemaakte stenen worden in Berlijn gemaakt en Gunter Demnig legt er persoonlijk veel. Er zijn ook veel van deze gedenkplaten te vinden in Hannover - een zichtbaar teken van herinnering in het centrum van het stadsbeeld.

Een herinneringscultuur gedijt bij de betrokkenheid van mensen. Iedereen die dat wil, kan voor 120 euro een struikelblok sponsoren. In Hannover zorgen het Herinneringscultuurproject van de deelstaathoofdstad en de Duits-Israëlische Vereniging voor de aanvragen. Een voorbeeld: de Hannoveraanse goochelaar Desimo heeft de sponsoring van een Stolperstein in de Limmerstraße op zich genomen. Deze herdenkt de goochelaar Ernst Schünemann, die in 1941 stierf onder de onmenselijke omstandigheden van de gevangenis in Hamelen.

Alle locaties van de Stolpersteine in Hannover kunnen online worden bekeken. Elke struikelsteen houdt de herinnering levend. Houd je ogen open - misschien kom je tijdens je volgende wandeling een naam tegen die je niet mag vergeten.

Erebegraafplaats Maschsee-Nordufer

De erebegraafplaats aan de noordelijke oever van de Maschsee is meer dan alleen een gedenkteken - het is een plaats van levend gedenken. Sinds 2010 zorgt de gemeentelijke herinneringscultuur van de stad Hannover ervoor dat het gedenkteken wetenschappelijk wordt onderhouden en verder wordt ontwikkeld. In de afgelopen jaren zijn steeds meer mensen en organisaties betrokken geraakt bij het herdenken van deze bijzondere plek.

Vooral IG Metall zet zich al sinds de jaren 1980 in voor herdenkingswerk. Ook jongeren zijn actief betrokken: Jongeren van IG Metall leveren reflecties en bijdragen aan de herdenkingsevenementen op Antioorlogsdag, terwijl de St. Ursulaschool en de Bertha von Suttnerschool sponsoring op zich hebben genomen voor de gedenkplaats. Hun leerlingen zorgen niet alleen voor de erebegraafplaats, maar verdiepen zich ook in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog.

Dankzij deze inzet zijn er tal van projecten gerealiseerd. In 2008 en 2010 werden geschiedenis- en gedenkplaten geplaatst om informatie te geven over het verleden van de begraafplaats. Sinds 2011 worden om de twee jaar in mei internationale jongerenontmoetingen gehouden - een echt voorbeeld van een levende Europese herinneringscultuur. In 2015 kwamen jongeren uit Rusland, Polen, Frankrijk, Letland en Griekenland naar Hannover om meer te leren over de geschiedenis van de erebegraafplaats en hun bevindingen te presenteren tijdens de herdenkingsbijeenkomsten op 8 mei.

Het gedenkboek, dat sinds 2012 te zien is in de grot in het Nieuwe Stadhuis, is een bijzonder symbool van herdenking. De namen van meer dan 160 van de 386 mensen die op de erebegraafplaats begraven liggen, zijn door middel van uitgebreid onderzoek geïdentificeerd. Volgens het principe "één pagina, één naam, één lot" legt het boek hun verhalen vast en maakt het toegankelijk voor de samenleving van de stad.

Deel deze pagina