Gedenkteken Ahlem

Alles liep voorbeeldig tot 1933

Op een reclameposter uit 1933 staat dat de "Israelische Gartenbauschule Ahlem bei Hannover-Limmer, Fernruf 40610, Straßenbahnlinien 1 und 14, Bäume und Pflanzen aller Art" allerlei soorten bomen en planten aanbiedt. Het was bekend en populair in Hannover. De Joodse bankier Moritz Simon had het in 1893 opgericht. Hij was een amateurtuinier. Joodse jongeren werden opgeleid in de tuinbouw. Er was ook een lagere school voor meisjes en jongens. De opleidingsschool was zo voorbeeldig dat ze een internationale reputatie genoot. 685 leerlingen gingen hier naar toe. Toen kwamen de nazi's.

Plotseling een centrum voor deportatie

De school hielp jonge Joden onmiddellijk om te emigreren. In 1939 waren 248 van hen naar 18 landen gestuurd, de meesten naar Palestina. Dat werd hoog tijd, want al in de herfst van 1941 maakten de nazi's van de tuinbouwschool een verzamelplaats van waaruit Joden werden gedeporteerd.

 
Tot 1944 werden hiervandaan meer dan 2.000 Joden uit heel Zuid-Nedersaksen in zeven transporten via het station Fischerhof in Linden naar de concentratiekampen vervoerd. Ahlem was dus plotseling het beginpunt van de transporten naar de vernietiging, terwijl het een paar jaar eerder nog een oase van Joods tuinleven was geweest. In plaats van onderwijs en groene groei, nu vernietiging. Het huis van de directeur werd door de Gestapo van Hannover gebruikt als veldkantoor om toezicht te houden op dwangarbeiders. In 1944 werd de tuinbouwschool zelfs gebruikt als vervangende gevangenis voor de politie en de voormalige prieelhut werd misbruikt voor executies.

Een huis vol herinneringen

Vandaag de dag is dit alles uitgebreid gedocumenteerd en kan het hier worden nagelezen. Het Ahlem Memorial werd heropend in 2014. Beneden is er ruimte voor lezingen en gesprekken met hedendaagse getuigen. Op de eerste verdieping worden vervolging en uitsluiting tijdens de nazi-periode getraceerd.
Op de eerste verdieping wordt het Duits-Joodse leven naverteld. De bankier Moritz Simon wordt geportretteerd. Seminariezalen onder het dak maken het aanbod compleet. De tuinen zijn ook herinneringen, de bomen stille getuigen. Een pad leidt naar de "Muur van Namen" met meer dan 3000 gedenkplaten. Hier kun je de levensdata lezen van mensen voor wie Ahlem de dood betekende.

Een feest met vriendschappen

Een Denk.Mal.Garten.Fest kijkt vooruit in de zomer. Bands uit Duitsland, Israël, Turkije en Zwitserland spelen muziek. Een herdenking met een tuinfestival - er is geen betere manier om samen te herdenken en samen de toekomst aan te gaan. Maar vooral om te voorkomen dat soortgelijke dingen nog een keer gebeuren.